Typisch Nederlands, dijken, klompen en buxus natuurlijk! Als Nederlander vind je in praktisch elke tuin wel zo’n groene struik. Helaas is dit in de laatste jaren sterk afgenomen, door de grote hoeveelheden buxus ziekten. Gelukkig zijn de meeste van deze ziekten op te lossen als je bereid bent er wat moeite in te steken, maar welke buxusziekten zijn er?
Er zijn veel verschillende soorten ziekten waar jouw buxus last van kan hebben. De meest voorkomende zijn schimmel, buxusmot en spint. De behandeling verschilt per ziekte.
In dit artikel vind je de meest voorkomende buxus ziekten, bespreken we wat de symptomen zijn én wat je eraan kunt doen. Ook lees je welke stuiken een perfecte buxus vervangers zijn omdat ze minder gevoelig zijn voor ziekten. Als laatste geven we je nog wat verzorgingstips mee. Zo hoef je nooit meer last te hebben van zielig uitziende buxussen!
Is je buxus niet ziek, maar wil je deze wel goed snoeien? Bekijk dan onze blog ‘Hoe Buxus Snoeien?‘ en je gaat nooit meer fout.
Er zijn 4 soorten ziekten die bij jouw buxus kunnen toeslaan:
- Schimmel: De Cylindrocladium Buxicoli en de Volutella Buxi (taksterfte).
- Rupsen en motten
Inhoudsopgave
1. Schimmel, Een Veel Voorkomende Buxus Ziekte!
Schimmel is een van de meest voorkomende buxus ziekten. Het wordt veroorzaakt doordat (regen)water in de buxus blijft hangen. Schimmel houdt namelijk van vochtige, warme plekken. Hierdoor zal de buxus sneller last hebben van schimmel tijdens zomers met veel regen.
Wanneer een buxus goed onderhouden is zal deze minder snel vatbaar zijn voor schimmels. Nu is de buxus sowieso al gevoelig voor schimmels door de dichte structuur, met veel takken en bladeren op elkaar, maar is dit nog meer het geval bij slecht onderhouden planten. Water blijft makkelijker hangen en de wind blaast minder goed door de buxussen heen. Het gevolg is een ideale broedplaats voor schimmels.
Er zijn twee soorten buxus schimmels: De Volutella Buxi (ook wel taksterfte) en Cylindrocladium Buxicoli
Cylindrocladium Buxicoli
Te herkennen aan: bruine en zwarte plekken op de buxusbladeren, welke ook een lichte kring hebben. Ook wordt de buxus kaal.
Hoewel het een relatief ‘lichte’ schimmel is, is het is wel echt belangrijk dat je Cylindorcladium behandelt. De schimmel verplaatst zich razendsnel, dus doe je dit niet, dan kan het zijn dat de volledige buxus afsterft. Ook kan het gevolg een andere, hardnekkigere schimmel zijn: Volutella. Hoe je deze schimmel het beste aanpakt lees je hieronder.
Volutella Buxi (taksterfte)
De Volutella Buxi is ook een schimmelziekte en te herkennen aan de grote bruine gebieden op de buxus met aan de onderkant van de bladeren een roze en witte pluis. Als je deze schimmel zijn gang laat gaan zullen dode blaadjes zich bij de stam en aanhechting van de takken ophopen, waardoor er zwakke, ingezonken plekken ontstaan.
Als laatste zal het schors makkelijk van de tak loslaten en is de rest van de tak zwart.
Weet je niet zeker of jouw buxussen volutella hebben? Haal dan een paar takken van verschillende plekken op de buxus af. Maak deze een klein beetje nat en stop ze in een goed afgesloten plastic zakje, om ze vervolgens een paar dagen op kamertemperatuur te bewaren.
Als de buxus volutella heeft zullen de blaadjes aan de onderkant roze & witte pluis hebben. Dit zijn de schimmelsporen van volutella.
Hoe Buxus Schimmel Bestrijden En Voorkomen?
Heeft jouw buxus cylindorcladium, dan kun je dit het beste oplossen met Topbuxus Health Mix. Dit is een volledig natuurlijk middel op basis van koper (en dus niet schadelijk voor het milieu). Ook is dit middeltje in 2012 een van de winnaars van de Sanoma Tuin awards. Ofwel – dit is een product dat écht werkt en kan ook preventief gebruikt worden.
Stel je bij jouw buxussen volutella vast, dan ben je eigenlijk al te laat. Het beste wat je kunt doen is de aangetaste buxussen weggooien en nieuwe plaatsten. Let dan wel op dat je alle getroffen buxussen weghaalt, anders besmetten ze ook weer de nieuwe buxussen. Deze kans bestaat sowieso bij herplaatsing.
Voorkomen is altijd beter dan behandelen. Om ervoor te zorgen dat jouw buxussen geen schimmels krijgen kun je een aantal dingen doen:
- Werk met schoon gereedschap en ontsmet met bijvoorbeeld alcohol.
- Geef de buxus nooit water door op de bovenkant te sproeien. Die dit in plaats daarvan bij de stam.
- Haal afgevallen bladeren bij de stam van de buxus altijd goed weg.
- Snoei je buxus maximaal één keer per jaar. Zo is de buxus minder zwak.
2. Rupsen & Motten, Een Plaag Die Verwoestend Kan Zijn.
Te herkennen aan: blaadjes die met een soort spinnenweb aan elkaar hangen & kale takken. De rups zelf is te herkennen aan zijn groene lijf met dikke en dunne zwarte strepen. Ook heeft de rups zwarte stippen die wit omlijnd zijn.
De buxusmot is in 2007 via export per ongeluk in Nederland geïntroduceerd. Sindsdien levert het een hele hoop schade aan onze geliefde buxus. De rupsen van deze mot vreten namelijk de blaadjes aan met als gevolg alleen een hoopje takken, in plaats van een mooie groene struik.
Hoe Buxus Rupsen & Motten Bestrijden en Voorkomen?
Er zijn een aantal manieren waarop je de rupsen en motten kunt bestrijden. Voordat je hieraan begint, weet wel dat de buxusrups ontzettend hardnekkig is – de buxus komt er niet makkelijk van af.
Goed, wat kun je dan doen? Aller eerst is het een optie om handmatig alle rupsen en poppen te verwijderen. Ook zal je dan de ‘spinnenwebben’ weg moeten knippen. Dit is een heel intensief werk je, wat eigenlijk alleen effectief is als het er maar een paar zijn. Ook zal je regelmatig moeten nakijken of er nieuwe rupsen tevoorschijn zijn gekomen.
Ten tweede kun je de natuurlijke vijanden van de rupsen en motten aantrekken: vogels & sluipwespen zijn hier de twee meest belangrijke. Vogels kun je aanmoedigen om even langs te komen door wat vogelvoer neer te leggen. Sluipwespen houden van bepaalde soorten planten; denk hierbij aan dille, goudsbloemen of duizendblad. Hoe meer natuurlijke vijanden, hoe kleiner de kans dat de rupsen in de tuin overleven.
Als de buxus al heel erg is aangetast kun je deze beter volledig verwijderen en vervangen met een ander soort plant. Wanneer je ze verwijderd, haal dan alle buxussen volledig weg en vervoer ze in een gesloten zak. Zo weet je zeker dat er geen rupsen achterblijven.
Wat je ook doet, maak nooit gebruik van (bio)gif. Dit niet alleen slecht voor het milieu, maar ook voor jouw buxus en de grond waarop de planten gooien. Gebruikelijk gif doodt ook andere dieren zoals lieveheersbeestjes, bijen en vlinders die we juist hard nodig hebben. Bio-gif doodt ook de rupsen van andere vlinders, waarvan de populatie toch al hard achteruitgaat. Je maakt er eerder een hoop mee kapot, dan dat je er iets mee oplost.
3. Spint, Een Heel Klein Beestje Die Te Bestrijden Is!
Te herkennen aan: witte of gele streepjes aan de onderkant van de bladeren. Dit is vooral makkelijk te zien op de oude bladeren, binnenin de buxus. Als je het probleem lang genoeg negeert zullen er ook een soort spinnen raggen te zien zijn op de bladeren en zullen deze zilver kleuren.
Spint zijn kleine mijten die aan de onderkant van het blad leven. Ze zuigen de sappen uit het blad, met als gevolg lichte plekjes aan de onder- en bovenkant van het blad. De mijten zelf zijn niet makkelijk te zien – ze hebben maar een grootte van een speldenknop.
Spint valt vaak niet op. De relatief kleine schade die de mijten in eerste instantie opleveren, in combinatie met het feit dat de structuur van het buxusblad ervoor zorgt dat schade slecht te zien is, kan ervoor zorgen dat de mijten onopgemerkt blijven.
Van spint hoef je gelukkig niet in paniek te raken. De verspreiding gaat niet snel en die kleine beestjes zuigen maar een heel klein beetje sap uit het blad per keer. Als jij je plant een beetje helpt en er voor zorgt dat hij verder gezond is, komt de buxus er weer boven op. Dit betekent trouwens niet dat je er niets aan hoeft te doen – als je spint zijn gang laat gaan zuigen de beestjes de hele plant leeg en sterft deze af.
Hoe Spint Bestrijden En Voorkomen?
Spint bestrijden kan een lastige taak zijn, de mijten planten zich namelijk razendsnel voort en rennen niet snel weg als ze een lekker plekje hebben gevonden.
Het kan hierom heel makkelijk zijn om een sloot chemicaliën over je plant te gieten en al het leven eruit te jagen. Ja, het spint gaat daardoor uit je plant. Maar ook nuttige insecten (bijen, lieveheersbeestjes en vlinders) laten hierdoor het leven. Die lieveheersbeestjes houden trouwens, naast bladluis, ook wel van een spint maaltijd. Je snijdt jezelf hier dus mee in de vingers! Daarnaast sijpelen de chemicaliën ook de grond in en daar wordt je buxus echt niet blij van.
Wat doe je dan wel? Bestrijden op een natuurlijke manier!
De beste manier is om dit te doen met roofmijt: de natuurlijk vijand van spint. Deze beestjes eten binnen een week of twee alle spint op. Zitten er na deze weken nog spintmijten op je buxus? Dan heb je waarschijnlijk de verkeerde hoeveelheid gebruikt. Gewoon weer nieuwe roofmijten uitzetten dus.
Er zijn verschillende soorten roofmijten die je kunt gebruikten. De een is beter voor een lichte aantasting, de ander juist voor een matige tot zware aantasting. Zorg er dus voor dat je goed advies inwint bij de winkel zodat je weet welke én hoeveel roofmijt je moet kopen.
Om de roofmijt een handje te helpen kun je het beste de extreem aangetaste delen van de plant wegknippen. Belangrijk hierbij is wel dat je gereedschap en jezelf (handen en kleding) goed ontsmet met bijvoorbeeld alcohol. De mijten maken namelijk graag gebruik van een gratis lift naar de volgende plant.
Wat je ook zou kunnen doen is wat water met azijn mixen (en eventueel wat groene zeep) en dit op de plant te sprayen. Doe dit niet in combinatie met het uitzetten van de roofmijt, dit werkt averechts.
Ook hier geldt – voorkomen is beter dan genezen. De spintmijt houdt van een droge en warme omgeving. Buxussen die in de schaduw staan zullen dus een veel kleinere kans hebben op spint. Dat wat hier dan ook veel wordt aangeraden tegen spint is om de buxus vochtig te houden. Klein probleempje – waar de mijten een hekel hebben aan een nattige omgeving, is dit de ideale plek voor schimmel. En dan ben je nog verder van huis.
De plant die je kan helpen om spint te voorkomen is knoflook. De mijt houdt hier écht niet van. Plant een teentje knoflook naast de buxus en deze zal de geur van de knoflook overnemen, waardoor spint minder snel geneigd is om te blijven hangen.
Het belangrijkste wat je kunt doen is zorgen dat je een blije, gezonde buxus kweekt. Gezonde buxussen zijn weerbaarder waardoor spint (of schimmel) minder snel in de buxus zal komen te zitten.
Verzorgingstips Over Buxussen, Om Ziektes Tegen Te Gaan
Om je buxus gezond te houden kun je het volgende doen:
- In oude potgrond zit weinig voeding en zonder voeding overleeft je plant niet. Verpot buxussen dus eens in de twee à drie jaar of voeg jaarlijks nieuwe potgrond toe. Staat je buxus ‘vrij’ in de tuin, dan kun je compost op de aarde leggen voor extra voeding. Maak hier geen gebruik van de roze of blauwe kunstmest korrels – die doen niks voor je plant behalve zorgen dat het heel hard groeit. Dit maakt je buxus alleen maar kwetsbaarder.
- Wanneer je buxus gele bladeren krijgt, maar niet een van bovenstaande ziektes heeft kan het zijn dat de grond te zuur is. Ook dit los je door de buxus extra voeding te geven met behulp van bijvoorbeeld compost.
- Geef water alleen bij de stam en doe dit regelmatig. De buxus houdt van een vochtigere aarde.
- Haal oude en afgevallen bladeren weg bij de stam. Dit zorgt voor minder (geen) zwakke plekken.
- Snoei de buxus eens per jaar. Dit zorgt ervoor dat de structuur niet te dicht wordt, maar ook dat de buxus niet te veel ‘snijwonden’ heeft.
- Controleer je buxus regelmatig op ziektes en beestjes. Let hierbij extra goed op de stam, aanhechtingen van de takken en de onderkant van de bladeren.
Hoe beter de verzorging is hoe minder kans je hebt op ziektes en beestjes. Verzorg daarom jouw buxus als een prinses!
Buxus Vervangers
Door de grote hoeveelheid buxus motten en andere ziekten kiezen steeds meer mensen ervoor om een plant te kiezen die lijkt op de buxus, maar minder gevoelig is. Natuurlijk geldt ook voor deze alternatieven: een zieke plant krijgt eerder ziektes dan een gezonde. Zorg er dus hoe dan ook voor dat je weet hoe je jouw vervanger het beste kunt verzorgen.
Voor meer informatie over buxus vervangers bekijk je onze blog ‘11 buxussen alternatieven‘.
Enkele sterken alternatieven zijn:
- Ilex crenata (Japanse hulst)
- Taxus baccata
- Lonicera (Chinese kamperfoelie)
Tot zover de buxus ziekten en hoe je deze het beste kunt vermijden.