De Clematis is een prachtige klimplant, en er zijn meerdere soorten. Er zijn clematissen met grote of kleine bloemen en sommige zijn enkelvoudig en sommige met dubbele laag bloemblaadjes. Er zijn clematissen die vanaf het voorjaar bloeien en andere die later in het jaar bloeien. Dus er zit nogal verschil in de soorten clematissen en dus ook voor de clematis verzorging.
Let bij het kopen van zo een clematis of de beschrijving erbij zit, zo een kaartje waarop instructies staan van bijvoorbeeld water geven en bemesten, dan weet je precies wat je moet doen. Bewaar de kaartjes in de schuur of in een la. Dit kan altijd nog van pas komen.
Wat is de verzorging nu van de clematis in het algemeen?
| Standplaats | Zon of half in de schaduw |
| Grondsoort | Humusrijke grond, die goed water doorlatend is. Altijd vochtige grond, niet nat! |
| Water geven | In pot: de grond van de Clematis moet vochtig blijven, maar niet nat In volle grond: Bij droog weer altijd water geven. Grond moet vochtig blijven. |
| Bemesten | In pot: in het voorjaar, koemestkorrels bijvoorbeeld |
| Snoeien | Let op de instructie van het etiket dat aan de clematis vast zit. Er zijn vele soorten clematissen. Sommige moeten worden gesnoeid in het voorjaar, andere in het najaar. |
| Verplaatsen | Verplaatsen kan in het best in het najaar. Planten kan in het voor- en najaar. |
| Vatbaarheid | Niet heel vatbaar voor plagen, maar er kan witte vlieg, luis, meeldauw, spint in komen. |
| Winterhard | Er zijn veel verschillende soorten clematissen, de een wat winterharder dan de ander. Let op het etiket bij aankoop, dan weet je zeker of je een winterharde soort hebt. |
| Groenblijvend | Er zijn clematissen die groenblijvend zijn en de bladeren dus behouden in de winter. |
Dit zijn de basis zaken die je helpen jouw clematis goed te verzorgen. Onderstaand worden alle items in de tabel verder toegelicht, dus lees snel verder!
Inhoudsopgave
Standplaats
Er zijn vele soorten clematis, maar zeker is dat de clematis zon nodig heeft en heel goed in halfschaduw kan staan. Zonder zon is het voor de meeste clematissen bijna niet mogelijk om bloemen aan te maken. Je moet het dan ook doen met bladeren. De wortels mogen zeker wel in de schaduw staan, ze worden niet voor niets ook bosranken genoemd. In het bos staan de wortels zeker in de schaduw en de ranken staan in de zon. Lees de instructie op het kaartje bij aankoop, dan zit je altijd goed.
Bodemsoort
De bodemsoort kan bijna niet anders zijn dan een humus grond, of een gecombineerde grond voor de clematis. Deze clematis houdt van een goede doorlaatbare en voedingsrijke grond. Het moet vocht opnemen, maar de wortels mogen niet in het water staan. Dan kunnen de wortels gaan verrotten.
Watergeven
De clematis houdt van een vochtige grond. Geef dus altijd water wanneer het warm weer wordt. Laat de grond niet helemaal indrogen dan heb je kans dat de clematis gaat hangen of zelfs dood gaat. Wanneer de clematis gaat hangen kun je zo snel mogelijk een gieter water geven, dan komt het wel weer goed, maar laat het niet zo ver komen. Een clematis die genoeg water krijgt, kan volop bloeien en bloemen aan maken. Daar heb je de plant tenslotte ook voor.
Bemesten
Bemesten kun je met biologische mest doen bijvoorbeeld, en dat doe je in maart, april, mei en juni, voor de laatste keer van het jaar. De clematis kan zo prima in ‘de groei schieten’. Bloemknoppen en blad worden weer aangemaakt en met extra voeding is dat een goed begin van het jaar. Daarbij wordt de clematis een sterke plant wanneer je mest geeft.
Snoeien
Snoeien is wel even een dingetje. Er zijn veel soorten clematis, dus let op of je het kaartje erbij hebt zitten wanneer je een clematis koopt. Dit kaartje verteld jou wanneer je moet snoeien.
Vroegbloeiende clematis (voorjaar)
Clematissen die vroeg bloeien, bloeien op oud hout. Kleinbloemige clematissen, die vroeg bloeien, kun je snoeien na de bloei, maar het hoeft niet. Heb je ruimte en vind je het leuk om een bos met clematis te hebben in de tuin, dan kun je hem laten zitten.
Het is handig om elke 2 jaar een deel (bijvoorbeeld een derde van de ranken), te snoeien, tot onder aan. Dit stimuleert de aanmaak van nieuwe scheuten en verjong je de plant. Het zorgt er ook voor dat de clematis aan de onderkant niet kaal wordt en bovenin een topzware clematis te zien is.
Vroege zomerbloeiende clematis
Clematissen die vroeg zomer bloeien moet je voor de groei snoeien. Dus zie je net nieuw leven ontspruiten? Dat zet je de schaar erin en snoei je de clematis tot ongeveer 50 of 60 centimeter vanaf de grond, terug. Kijk goed naar gezonde knoppen die op springen staan en snoei daar dan net boven. Dit zal in februari of begin maart zijn. De snoei stimuleert de plant nieuwe sterke scheuten aan te maken.
Laat bloeiende clematis
Snoei deze nazomer bloeiende clematis na de bloei terug op 20 centimeter vanaf de grond. Deze clematissoort bloeit op nieuw hout, dus kan je gewoon en gemakkelijk, de clematis kort snoeien. In het voorjaar groeien de nieuwe scheuten, waar ook weer bloemen uit komen.
Lees op het kaartje wat bij de clematis zit, bij aankoop, wanneer je snoeien moet en laat het eraan zitten. Je kunt de kaartjes ook ‘sparen’ en in een schuur leggen zodat je altijd kunt terug lezen hoe het ook al weer zat met het snoeien, van al jouw planten.
Verplaatsen
Er zijn maar weinig planten die staan te springen om verplant te worden.
Planten moeten soms worden verplant omdat ze in de weg staan of omdat er een nieuwe schutting komt te staan, bijvoorbeeld. Verplanten kan en moet soms gebeuren. Er zijn een aantal richtlijnen waar je rekening mee moet houden bij het verplanten van een clematis.
- De beste tijd om een plant te verplaatsen, dus uit de grond te steken en weer opnieuw in de grond te zetten, is in het najaar. De plant heeft dan de tijd om zijn wortels te settelen, te helen en aan te groeien, voor het in het voorjaar weer aan de bak moet.
In het voorjaar zijn de wortels weer klaar (aangegroeid en genezen) om genoeg voeding en water tot zich te nemen en de plant te laten groeien. Wortels die kapot zijn kunnen geen plant goed laten groeien, namelijk.
- Zorg ervoor dat het geen snoeihete dag is wanneer je gaat verplaatsen (dat kan ook nogal eens in het najaar gebeuren). Er gaan altijd wortels stuk en de plant heeft in deze periode zijn wortels hard nodig om te overleven.
- Clematissen die vroeg bloeien in het voorjaar, kun je het best ook snoeien voor je gaat verplaatsen in het najaar. Het jaar erna heb je geen bloemen, omdat bloemen op eenjarig en ouder hout bloeien. Voor het behoud van de clematis is dit voor de plant het best. Wortels moeten settelen, genezen en weer aangroeien om in het voorjaar weer uit te kunnen lopen.
- Vroegbloeiende zomer clematissen snoei je tot de helft terug, in het najaar, wanneer je deze wilt verplaatsen. Nadat je deze hebt verplaatst kun je in het voorjaar de plant weer ‘gewoon’ terugsnoeien tot aan 50 à 60 centimeter boven de grond, boven een sterke knop (zie boven bij snoeien).
- Verplaats een late zomerbloeier ook na de bloei, in het najaar. De bloemen zullen anders snel uitvallen wanneer de plant met ranken en bloemen wordt verplaatst. Snoei de plant dus helemaal terug tot 20 centimeter vanaf de grond, (dat doe je altijd al, als het goed is), en dan haal je de clematis uit de grond en verplaats je deze naar een goede plek naar keuze.
- Zorg dat de plaats waar de clematis komt te staan, voorbereid is. Er zit een groot gat in de grond, er zit goede grond in het gat en er is bemesting aanwezig wat gegeven kan worden. Het gat is vochtig waar de clematis in komt te staan. In één tilletje staat de clematis weer op zijn plek, in de zon, en met zijn wortels in de schaduw. Ja, als je toch de clematis gaat verplaatsen, doe het dan gelijk goed!
Vatbaarheid
De clematis is niet zo heel vatbaar, maar er kan luis, spint, witte vlieg en meeldauw in komen. Meestal zijn verwaarloosde planten de klos. Soms hebben zij te weinig water en voeding gekregen waardoor ziekten en plagen makkelijker kunnen ontstaan.
Een gezonde, goed gevoede en bewaterde clematis blijft langer gezond, dan een clematis die weinig water en voeding heeft gehad. Maar, en natuurlijk is dat zo, je kan pech hebben ondanks jouw goede zorgen.
Winterhard/Wintergroen
Sommige soorten clematissen zijn winterharder dan andere soorten clematis. Lees vooral de instructie op het kaartje wat je bij de aankoop krijgt. De meeste clematissen zijn niet wintergroen en deze zijn het winterhardst.